Chùm thơ của tác giả Hải Anh

Giới thiệu của Văn+: “Nàng chết vào một năm là số nguyên tố” – câu mở đầu của chùm thơ,  gợi nhớ đến các tác phẩm của Laszlo Krasnahorkai. Hải Anh là tác giả trẻ của thế hệ Z, sinh sống và làm việc tại Hà Nội. Thơ của cô gần với Biểu hiện (expressionism), giàu cảm hứng về sự tàn tạ, huỷ thể như một cuộc chống lại cái hợp lý hài hoà bên ngoài của hiện tại

 

—-

 

quả chín

nàng chết vào một năm là số nguyên tố. tuổi của nàng thì không. rốt cuộc, sao cũng được. nàng muốn định nghĩa mình như một vật thể không có khả năng tìm tới thứ gì khác ngoài chính nó.

nhưng, rốt cuộc, sao cũng được.

 

cũng bởi nàng đã từng muốn đi tìm thứ gì đó ngoài chính mình, chẳng hạn như sự sống. kể mà nàng đừng nghèo, hoặc đừng mang hình người. trái tim nàng bảo nàng không thuộc về đây nhưng không trả lời nàng thuộc về đâu. ôi thứ quái ác biết đau như một quả chín chờ mãi không thấy mình rụng xuống.

nàng hái nó xuống trước, đành vậy, kẻo trĩu cành. xé thành từng mẩu đỏ hỏn như bào thai chuột và bỏ vào những phong thư. dẫu sao nàng cũng nghèo và mang hình người, hãy để những mẩu tim dò sự sống trên hành tinh này trước. nàng sẽ lần theo, những sợi máu mỏng như tóc tơ của trẻ, giữa nước và khí và người và thành phố. trái tim i ỉ đau, nàng biết, đau như một tội nhân ngày xưa bị tứ mã phân thây (không có nghĩa nàng đã chia trái tim làm bốn mảnh, nàng đâu còn nhớ, dù là một số nguyên tố. sao cũng được, đâu để làm gì). đâu để làm gì, những phong thư đã được gửi đi, tất cả,

và nàng đã chết.

trái tim hóa ra không phải một thứ quả chín và nàng không phải một cái cây. nàng là người và chết đi, mắt không dõi theo đường máu nào rỉ ra từ lồng ngực rỗng.

đây là sa mạc nơi người ta chín trong cát,

đây là đại dương nơi người ta vỡ tung trong nước,

đây là bầu trời nơi người ta không có khoảng lõm nào để bám víu,

đây là rừng nơi người ta trồi lên từ bùn lầy, rũ lông và không quay trở lại,

đây là dưới một đáy giếng nơi người ta tránh xa kẻo một lần lỡ chân, những nhân vật của Murakami bảo họ thế hoặc họ tin là thế,

đây là trong một cơn mưa axit nơi người ta cũng tránh xa nhưng những bức tượng thì không thể và chúng bắt đầu rã ra thành nước mắt,

đây là thành phố, một thành phố khác, nơi người ta chết đi thường xuyên đến nỗi không có gì để kể, cũng như không ai sẽ kể về cái chết của nàng,

đây là một gốc cây nơi trái rụng,

đây là một chân đồi nơi sao băng rơi, có thật không hay chỉ là một giấc mơ loang qua đường sinh mệnh, như máu loang.

 

.

trong hốc tủ, có một mẩu trái tim hãy còn lăn lóc. ngôi nhà này nàng không ở nữa, tủ sách cũ bị bỏ lại, người đến sau kê nó ngoài sân và chất đầy giày dép, giẻ lau, báo cũ. mẩu tim đếm những thông tin từ đời nào và tự hỏi, sao người lớn muốn biết nhiều về nhau thế nhỉ, toàn những chuyện không vui.

ngày trước nó được dùng để đánh đổi với mẩu tim của một người khác, là ai thì nàng đã quên nhưng nó thì còn nhớ. một đứa trẻ học đòi như nàng cũng từng gọi vài đứa trẻ khác là tri kỉ, nhưng rồi không còn biết gì về nhau nữa ngoài cái tên. cũng không biết được nàng đã quên mất mẩu tim đó khi bắt đầu trưởng thành, hay khi vừa rứt nó ra và giấu khỏi những người lớn.

sao cũng được, mẩu tim đôi khi cảm thấy may mắn vì đã không lớn lên.

nàng từng là một đứa trẻ không biết thế nào là đủ và càng lớn thì càng đòi hỏi nhiều hơn. ta có thể coi như mẩu tim hãy còn đơn thuần lắm, nhưng nó vẫn bất mãn. nó có một mảnh trời hình vuông ở sân sau, đêm nào cũng có tiếng mèo hoang và tiếng mèo nhà, tiếng mèo nhà nay đã thành mèo hoang và biết đâu đã chết. mảnh trời đó sẽ làm tay nàng run run khi chạm vào, tuổi thơ thật tàn nhẫn, nhưng nó thì không biết. nó cũng là tuổi thơ, chỉ là mảnh trời ấy hẹp.

à, thế thì, nó sẽ tự an ủi bằng bầu trời của một buổi chiều trên đê, quê ngoại. đứa bé (rồi sẽ là nàng) đi mãi không theo kịp bước chân người lớn, con đê này sẽ dài đến đâu, sau này lớn chắc là sẽ biết. bây giờ nàng chết rồi, nàng vẫn không hề biết. không biết cũng không sao, biết rồi cũng không làm những bông hoa dại tươi lâu hơn, cánh trắng cánh trắng, ngày nào cũng là cánh trắng cánh trắng, ngày nào cũng là úa tàn úa tàn. nhưng mà đẹp, thứ màu trắng còn chưa ám bụi của những tháng mười thành phố và những mùa kỷ yếu. năm, bé xíu, trắng, nhụy vàng, đứa bé ngồi lên một cột cây số. những cột cây số giống que diêm, chưa bao giờ thắp lên trong đêm tối và vì thế nó vẫn sợ khi đi trên đê quá muộn. hồi học đi xe đạp, cũng đến tầm này là nó trở về, đôi khi ngã vì đi xuống dốc. nó sợ ngã khi đi xuống dốc, nhỡ đâu ngã vào những trái bàng rơi, tan nát, hôi hám, nhớt nhát, những quả chín không ai hái.

mẩu tim thấy nó hơi giống một quả chín không ai hái, mà thật ra cũng không giống lắm. nàng như một cái cây, yên ổn bỏ nó lại, yên ổn lớn lên, thay lá, đơm hoa, kết những lứa trái sau. nhưng nó đã không rụng xuống gốc cây, nó bị bỏ lại, trong một hộc tủ cũ và mảnh trời hẹp như nhìn ra từ đáy hộp. giá nó thật sự là quả chín, rụng xuống chân đê, như những vì sao băng không có thật rụng xuống một chân đồi có lẽ cũng không có thật.

nó không biết nàng cũng là quả chín, rụng xuống sân một khu cao ốc. giữa những lô cốt ấy, bầu trời của nàng chẳng rộng hơn nó là bao, máu cũng không loang tới những chân đồi có sao băng rụng,

một quả chín, vào một năm là số nguyên tố.

 

ở một hành tinh khác

hải.

 

Họ hỏi, em sẽ mang điều gì, duy nhất một điều thôi, nếu phải tới một hành tinh xa xôi và đơn độc,
em sẽ mang theo anh, duy nhất anh thôi, đến tận cùng cái chết của những thiên hà.

ở một hành tinh khác, chúng mình sẽ ngủ bên nhau như đứa trẻ, giấc ngủ dài miên man, mình không có thời gian để tuột khỏi tay, chỉ hơi thở của chúng mình có thật,
hơi thở làm ẩm những hạt bụi và hoa sẽ mọc lên, những bông hoa em từng ôm vào lòng, những bông hoa ai đó không phải anh mang đến cho em, những bông hoa anh đã không mang đến,
giấc miên man của chúng mình dịu dàng đến nỗi, khi cánh hoa rơi trên mắt em, em thức giấc,
thức giấc, nhưng vẫn còn yêu anh.

chúng mình sẽ lang thang, lang thang không sợ đi lạc, không cần nhớ tên đường, không sợ dấu chân phai, càng không cần rải những viên sỏi kẻo quên lối về chốn cũ,
mình đâu còn nơi chốn, mình đâu còn quê hương, mình chỉ còn nhau, quê hương của anh là em, quê hương của em là anh,
mình chỉ cần ở bên nhau và nghe tiếng thở, tiếng thở của anh buộc lấy cơ thể em, tiếng thở của em buộc lấy cơ thể anh, tiếng thở mềm hơn tóc và bền bỉ hơn da thịt,
mình biết rằng, có thể trở về đâu đó, như một vệt ghim giữa những thiên hà.

 

chúng mình có cần nói không, em muốn nói, em muốn nghe anh nói, em muốn gọi tên anh, em muốn nghe anh gọi tên em,
Hải Anh,
Hải Anh,
sinh vật biếc xanh hoang hoải,
em sẽ nói với anh bằng giọng êm dịu nhất mà em có, bằng ngữ điệu quyến luyến nhất mà em có, bằng những từ ngữ trong sáng nhất, trong sáng như những bông hoa rơi trên mắt chúng mình,
(bây giờ em chưa có những từ ngữ trong sáng đâu, em chỉ có mắt mù lòa và vết thương toác miệng, nhưng em sẽ đi tìm để cùng anh lên một hành tinh khác, dù sao đó cũng là thứ hành lý không ai có thể cấm em mang theo)
em sẽ nói với anh, anh không cần hiểu, anh không cần hiểu nữa, anh chỉ cần lắng nghe,
tiếng nói và tiếng thở, tiếng nói như tiếng thở, tiếng em nói và tiếng anh thở, và chúng khe khẽ loang vào rìa của nhau, tan vào nhau, bất chợt nghiền nát nhau rồi vỡ ra như sóng,
chúng mình có cần nói không, mọi lời đều có nghĩa, mọi lời đều vô nghĩa,
thôi cứ để em đọc cho anh những câu thơ, anh chẳng biết đâu, em đã nuôi chúng trong bóng tối phía sau lưng anh,
em sẽ đọc, mọi lời đều vô nghĩa, mọi lời đều có nghĩa.

 

chúng mình sẽ theo vết hành trình của những ngôi sao, chúng trôi đi và để lại một vệt lõm rất sâu giữa lòng vũ trụ,
đương nhiên, không bao giờ sâu bằng vệt lõm trên ban công một ngôi nhà Hà Nội, cũng không bằng vệt lõm trên những cung đường mình đi, đi mãi, không chạm mặt nhau, không bằng, ngay cả, vệt lõm nơi anh làm hơi thở của em rạn vỡ đi một chút,
nhưng đâu phải ai đi qua cũng để lại một vệt lõm, nữa là một ngôi sao,
những vệt lõm ấy có thể dẫn tới một tinh cầu chết, không có hoa, càng không có một người đàn ông và một người đàn bà nuôi hoa, càng không có những bài thơ cùng lúc có nghĩa và vô nghĩa,
nhưng có gì để thất vọng đâu,
mình đã ở đây rồi, một tinh cầu xa lạ, mình chỉ có những việc vô nghĩa để làm mà thôi,
kể cả yêu nhau, ở tinh cầu này, tình yêu càng vô nghĩa.

chúng mình sẽ không sợ cái chết,
thứ còn tệ hơn cái chết, anh có nhận ra không,
là hậu duệ của chúng mình sẽ biến dạng không còn hình người và không ai nhắc nhở rằng chúng vẫn còn linh hồn người,
những đứa lành lặn và thông thái sẽ lao vào chém giết nhau, ăn xương uống máu nhau, chỉ để xem kẻ nào đẻ ra nhiều sinh linh dị dạng hơn, kẻ nào đẻ ra nhiều sinh linh dị dạng nhất,
chúng sẽ quên bông hoa mình để lại, tiếng thở mình để lại, bài thơ mình để lại, vệt lõm mình để lại, tình yêu mình để lại trên hành tinh này,
nhưng có sao đâu, khi ấy mình đã chết,
vận may của chúng ta là có thể chết ở bất kỳ nơi nào,
mình không chết cùng nhau trong công viên, giữa ngã tư, dưới một tán cây mà loài hoa của nó không có hương thơm,
mình vẫn có thể chết cùng nhau trên một hành tinh khác.

 

Họ hỏi, em sẽ mang điều gì, duy nhất một điều thôi, nếu phải tới một hành tinh xa xôi và đơn độc,
em nhìn chân chúng mình đang đâm rễ vào trái đất, nhổ ra chắc là đau, em lại giỏi chịu đau, anh rồi sẽ quen với những nỗi đau,

em có vội vàng quá không, có, vì em đang sợ,
ngộ nhỡ, chỉ ngộ nhỡ thôi, chẳng có cơ hội nào cho em tới một hành tinh khác.

 

 

MỘT CUỘC CHUYỂN NGỮ

Tôi nói với tôi rằng tôi muốn dịch nỗi đau này lên da thịt.

Tôi không hiểu nó, tôi muốn hiểu nó. Tôi không tin người đã hiểu, tôi muốn cầu xin người hãy hiểu.

Tôi cặm cụi cặm cụi cặm cụi dịch nỗi đau

Nó có màu gì hình gì mùi gì vị gì tôi sẽ phát âm thành tiếng khóc tiếng thở tiếng rên tiếng nuốt khan hay tiếng không

có sát nghĩa không có siết nghĩa không có giết nghĩa không có siêu sinh nghĩa không?

Tôi lật lại từng trang từng tấc từng khắc để dịch nỗi đau để hiểu rồi dịch rồi hiểu.

Những bản nháp rách nát rách nát rách nát tôi làm đau nỗi đau trong cơn vần vò cuồng xé giữa những đau-ngữ / tổn thương-ngữ / nhức nhối-ngữ / ngứa ngáy-ngữ / xước-ngữ / rướm-ngữ / tướp-ngữ / sét đánh-ngữ / ngon ngỏn ngòn ngon mẹ ăn thịt con còn thì xin miếng-ngữ.

Tôi đâm đầu vào những thứ ngữ chưa từng được học. Tôi cũng không chắc nó đã từng được dạy. Và cũng không chắc có ai muốn học.

Tôi lười nhác và đã mệt vì học từ khi là một đứa trẻ. Tôi không muốn học chữ. Nhưng tôi phải học vì tôi muốn hiểu một câu chuyện cổ tích mà ai đó bị sét đánh. Nhưng học chữ xong thì đã muộn. Những trang sách chết mất xác, đâu đó trong cơn mù chữ của tôi.

Tôi phải học tôi trong lúc dịch qua lúc dịch, tôi muốn thành thạo thêm một tôi-ngữ nữa. Dịch đến khi không còn nỗi đau nào mà tôi chưa hiểu và tôi không tự phóng tác thêm một nỗi đau nào.

Hay tôi đã mệt và chỉ muốn dịch để giết chúng đi giết hết chúng đi vắt khô kiệt máu của nghĩa đau và đem chôn chúng xuống ba tấc thịt (nghe đâu họ bảo dịch là giết). Đến cùng thì nỗi đau này của tôi, không phải của những ai đó trong câu chuyện của ai đó trong cuốn sách của ai đó và đã bị xé/cắt/giấu đi bởi ai đó.

Tôi không biết, liệu người có thể đọc bản dịch này và trả lời tôi hay không?

Nhưng tôi biết rằng tôi dịch dở. Một cuộc chuyển ngữ thất bại. Vì chưa hiểu/chết/khỏi đau.

 

 

 

 

dòng chảy

   

hải.

Tôi cúi mặt và người chảy qua tôi, nước chảy, máu chảy, da thịt chảy, đêm chảy, bóng tối này đủ sức dìm chết một tình yêu / tiếng người chảy, thở, nói, rên rỉ, van xin, nguyện cầu, ngoảnh mặt đi em cứ ngoảnh mặt đi, mắt em đen quá, bóng tối này có đủ sức dìm chết một linh hồn / môi, răng, lưỡi, mắt, ánh nhìn, chỉ có nước mắt là không chảy, vì sao chỉ có nước mắt là không chảy / tóc chảy, tóc siết vào da thịt, tôi đỏ vằn như một tảng đá vỡ, người chảy qua tôi người mài mòn tôi, tôi muốn là nước, nước biết vỗ về và hủy diệt, tôi muốn ôm lấy người rồi nghiến vụn người, đá sẽ thành cát và cát nghĩa là lãng quên là đi lạc là không bao giờ mình nhận diện được mình là thiên đường sụp đổ là ấu thơ hát rã họng những tình ca câm điếc là niên thiếu nuốt chửng những ngôn từ giáp xác là già lão rụng từng sợi tóc cái răng con mắt khớp xương tống tiễn những hai ba bốn mươi không có nổi một sè sè nấm đất dàu dàu ngọn cỏ dưới dòng nước chảy bên trên có cầu…

… tên tôi là nước, tên tôi là biển, biển chỉ có một gương mặt, biển hoàn nguyên, biển là tình ca câm điếc, biển là ngôn từ giáp xác, biển là nước mắt bị đánh cắp, mọi dòng nước đều giã từ cây cầu của nó để chảy về đây, tên tôi là nước, tên tôi là biển, tên tôi không chảy dọc những nụ hôn của người, người đổ máu vào đi đổ hơi thở vào đi đổ mắt người vào đi, mắt người cũng đen thế, bóng tối này có đủ sức bão hòa trong tên tôi không, tên tôi là nước, tên tôi là biển, người ngẩng mặt lên đi cho tôi được chảy qua người, đừng sợ, người có biết những nhân ngư cũng chết chìm không, mọi kẻ mà họ yêu đều nguyền rủa họ đều hoảng sợ khi tiếng hát chảy qua thân xác mình xin người đừng hoảng sợ mắt tôi, tôi là biển tôi biết cách để ôm tất thảy xác chết và tiếng hát và lời nguyền, chúng loang ra và nếu có một hành tinh đủ lớn cho tên tôi loang ra nó sẽ đẹp như một bức tranh màu nước, trên gương mặt người thân xác người giấc ngủ bình yên loang ra rồi tách lớp, mình lần theo những đường viền của màu sắc để rong chơi qua mọi cuộc đời,

tên tôi là nước, tên tôi là biển,

ngẩng mặt lên đi cho mình được chảy

qua nhau.

 

 

 

Người cúi mặt tóc chày qua tôi đâm rễ xuống thịt da, cơ thể tôi rạn nứt tôi cứ ngỡ nỗi đau này có nghĩa là người còn hiện diện, nhưng tóc đã rụng hay tay người bứt người nỡ nào bứt đi bóng tối mà ta cùng hít thở,

tóc người hút máu tôi nuôi một cái tên,

tên tôi là nước,

tên tôi là biển,

khi thân thể trở thành hoang mạc tóc người không siết nổi, cát rã ra người tìm thấy tên mình, cái tên tôi đã hôn đã ngậm đã nuốt đã nghe những vết cứa trong thực quản đã thấy những vệt gồ cựa quậy dưới thịt da đã tấy nhưng khối ung rạch vỡ chỉ toàn là xác tóc, cái tên tôi đã cất giấu đã lấy cắp như từng lấy cắp câu chuyện ký ức một phần đời của họ, tôi đã lấy cắp khoảnh khắc người cúi xuống và định nghĩa đó là dòng chảy

tôi ướt đầm một ý nghĩa mà người không có,

người ướt đầm một ý nghĩa mà tôi ban phát,

tình yêu của tôi đủ sức

dìm

chết một cái tên,

 

 

mà

không

biết

người

ném

cái

tên

như

hòn

sỏi,

 

r

r

ơ

ơ

ơ

i

i

i

i

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

chỉ để không bao giờ tìm lại.

 

 

Timing

từ một truyện ngắn của Francoise Sagan

 

Hãy yêu tôi, chỉ khi quá muộn

 

khi tôi đã bị khóa trái như dòng nhật ký người bỏ dở không muốn viết;

khi, người nhớ lại một ẩn dụ của tôi, những vệt lõm đã đàn hồi;

khi tôi đã là mảnh vỡ người không chắp nổi vào đời mình, ký ức tróc thành từng mảng;

khi người bước vào một mái hiên cũ tôi từng ngồi lại, người không thể hình dung tôi đã giật mình qua bao nhiêu nếp gấp thời gian;

khi những ẩn dụ về tâm hồn của mình đã nứt vỡ – mình trót sống lâu hơn những áng chừng ngày xưa, và mảnh vỡ nào làm một người bị thương mà người kia không biết, không thể biết, chỉ để nói rằng đáng lẽ chúng ta không nên tô vẽ chính mình như thế;

khi người không thể kể tên tôi, vì sợ lớp bụi phủ lên cái tên ấy sẽ tan đi, vì ngay cả những tháng năm tôi vắng mặt có ý nghĩa của riêng nó, sự vắng mặt của tôi cũng trở thành tên người, vì tên tôi cũng là tên người;

khi người không thể kể tên mình mà không tự hỏi, sẽ ra sao nếu người kể là tôi, nhưng lại không thể nhớ từng ra sao khi tôi gọi người, như thể tôi chưa bao giờ gọi;

khi người ướm mình vào cái ôm của tôi, bóng tối loang ra theo từng cú chạm;

khi người biết tận thế là ngay mai, và thở dài;

quá muộn, chỉ khi quá muộn.

 

 

Và tôi sẽ kể một câu chuyện,

rằng thật may, trong thời đói khát này,

tôi đã kịp nuốt người vào hố đen ý nghĩa.